Obowiązek alimentacyjny powszechnie kojarzy się z koniecznością łożenia przez jednego z rodziców (najczęściej ojca) na rzecz swojego potomstwa. Polskie prawo rodzinne przewiduje jednak obowiązek alimentacyjny także między małżonkami.

Źródła takiej możliwości należy szukać w art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – możemy mówić w tym zakresie o dwóch przypadkach:

• alimentów może żądać małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa i który znajduje się w niedostatku – w takim wariancie małżonek może domagać się dostarczenia przez drugiego małżonka środków utrzymania w wymiarze swoich usprawiedliwionych potrzeb oraz z uwzględnieniem możliwości zarobkowych i majątkowych drugiego małżonka,
• małżonek niewinny rozpadowi małżeństwa może żądać alimentów od małżonka uznanego za wyłącznie winnego, jeśli rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie się jego sytuacji materialnej – drugi małżonek będzie wówczas zobowiązany do przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb niewinnego małżonka, chociażby nie znajdował się on w niedostatku (tzw. rozszerzony obowiązek alimentacyjny).

Czym jest pojęcie niedostatku

Pod pojęciem niedostatku należy rozumieć takie życiowe i majątkowe położenie małżonka, w którym środki nie pozwalają dostatecznie na samodzielne utrzymanie się. W toku postępowania o alimenty wystarczające jest właśnie wykazanie, że środki posiadane przez małżonka domagającego się alimentów są niewystarczające do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb – nie jest konieczne ustalanie, że małżonek nie posiada w ogóle żadnych środków.

Podsumowując, aby domagać się alimentów konieczne jest spełnienie trzech przesłanek:

• złożenie wniosku – sąd nie orzeka o tym z urzędu, rozwiązując małżeństwo,
• brak wyłącznej winy za rozpad małżeństwa – domagać się alimentów może małżonek niewinny albo co najwyżej współwinny,
• niekorzystna sytuacja materialna – albo stan niedostatku (niekoniecznie spowodowanego bezpośrednio rozwodem), albo znaczne pogorszenie sytuacji materialnej (co musi być spowodowane bezpośrednio rozwodem).

Na rozszerzony obowiązek alimentacyjny, o którym mowa powyżej mogą mieć wpływ okoliczności takie,  jak długość pożycia małżeńskiego czy zły stan zdrowia uprawnionego małżonka.

Zmiana w zasądzonych alimentach

Zasądzone alimenty można oczywiście zmienić, jeśli znajdzie to swoje uzasadnienie w okolicznościach danej sprawy, np. pogorszy się sytuacja finansowa zobowiązanego do płacenia alimentów albo polepszy sytuacja małżonka do nich uprawnionego.

Co ważne, obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami może być realizowany również w drodze samodzielnie ustalonego, zgodnego porozumienia (zawartego nawet w sposób dorozumiany).

Obowiązek alimentacyjny wygasa:

• poprzez zawarcie przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa,
• co do zasady po 5 latach w przypadku małżonka zobowiązanego, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia.

Skorzystaj z pomocy naszego adwokata od alimentów w Częstochowie. Posiadamy długoletnie doświadczenie w tego typu sprawach, do każdej sprawy podchodzimy indywidualnie.

Data publikacji: 24 luty 2022
Autor: Adwokat Monika Wypych