W obecnym stanie prawnym, aby odrzucić spadek za małoletnie dziecko, niezbędne jest uzyskanie i to w dość krótkim terminie sześciu miesięcy, uprzedniej zgody sądu rodzinnego.

Proponowane zmiany w nowelizacji prawa spadkowego

Planowane zmiany doprowadzą do sytuacji, w której Sąd nie będzie już musiał za każdym razem wydawać zgody na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu przez opiekuna małoletniego. Stanie się tak jednak wyłącznie w ściśle określonych przypadkach. Wprowadzenie takiego rozwiązania przewidziano w nowej wersji projektu nowelizacji prawa spadkowego, nad którą pracuje obecnie resort sprawiedliwości. Zmiana polegać ma na tym, że rodzice, którym przysługuje władza rodzicielska nad małoletnim, będą mogli sami odrzucić spadek za dziecko. Gdy władza rodzicielska przysługuje tylko jednemu rodzicowi, będzie decydował o tym on sam.

Wyjątki wymagające zgody sądu

Jedynie w szczególnych sytuacjach, np. kiedy dziecko zostanie powołane do spadku „obok” rodzica, co może powodować konflikt interesów między nimi, niezbędna będzie zgoda sądu. Aby te sprawy były rozpoznawane szybciej, wnioski tego rodzaju będą składane od razu do sądu spadku, bowiem ma on większe doświadczenie w uzyskiwaniu informacji o składzie majątku spadkowego.

Zawężenie kręgu spadkobierców ustawowych

Z drugiej strony projektowane zmiany zawężają również krąg spadkobierców ustawowych w sytuacji, w której brak dzieci, wnuków, małżonka, rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, a spadek przypada dziadkom spadkodawcy. Obecnie, jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło śmierci spadkodawcy, udział spadkowy, który by mu przypadał, przechodzi na jego zstępnych bez względu na stopień pokrewieństwa. Ten szeroki krąg spadkobierców wprowadzony w 2009 r., jak wynika z danych Ministerstwa Sprawiedliwości, zaczął wydłużać postępowania spadkowe i powoduje liczne postępowania o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku przez małoletnich. Projekt przewiduje ograniczenie kręgu spadkobierców do dzieci dziadków oraz ich dzieci, czyli rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy.

Wpływ zmian na postępowania spadkowe

Zmiany te mają na celu skrócenie spaw takich jak postępowania spadkowe i zmniejszenie liczby wniosków o zgodę sądu na odrzucenie spadku przez małoletnich.

Data publikacji: 27 październik 2023
Autor: Adwokat Anna Gałecka