Pojęcia rażącej niewdzięczności nie sprecyzowano jasno w przepisach. W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że w kategorii tej mieści się zachowanie polegające na naruszeniu podstawowych obowiązków ciążących na obdarowanym względem darczyńcy. Rażąca niewdzięczność może więc polegać na przykład na odmowie niezbędnej pomocy dla darczyńcy, naruszeniem jego dóbr osobistych czy pobiciem.
W takich sytuacji można przyjąć, że obdarowany nie zasługuje na darowiznę i darczyńca ma prawo ją odwołać, składając oświadczenie obdarowanemu o odwołaniu darowizny. Zgodnie z 898 § 2 Kodeksu cywilnego od tego momentu obdarowanego traktuje się tak samo jak bezpodstawnie wzbogaconego. Oznacza to, że ma on obowiązek zwrotu przedmiotu darowizny. Jest to możliwe jednak kiedy przedmiot darowizny jeszcze on posiada. W takim przypadku przedmiot darowizny należy wydać w naturze. Jeśli więc obdarowany otrzymał na przykład mieszkanie lub dom, w momencie odwołania darowizny powinien przenieść własność nieruchomości na darczyńcę.
W sytuacji, kiedy obdarowany nie posiada już przedmiotu darowizny i nie może wydać jej w naturze, zobowiązany jest zapłacić darczyńcy jej równowartość.
Obowiązek zwrotu nawet bezpodstawnie uzyskanej korzyści wygasa jednak, w przypadku jej zużycia lub utracenia w taki sposób, że obdarowany nie jest już wzbogacony. Przy czym należy mieć na uwadze, iż obowiązek zwrotu znajduje wciąż zastosowanie, jeśli bezpodstawnie zbogacony wyzbywając się korzyści czy zużywając ją, powinien był się liczyć z obowiązkiem zwrotu.
Data publikacji: 15 marca 2021
Autor: Adwokat Anna Gałecka
